5. Konsol

Yanıtlayan: M. Umut Atasever

Boş bellek tampon (buffer) ve arabellek (cache) olarak kullanılır. Eğer takas kullanımınız sıfır ise gerçek kullanılan bellek değerini

$ cat /proc/meminfo

çıktısındaki MemShared değişkeninde görebilirsiniz.

Yanıtlayan: M. Umut Atasever

Örneğin 15 dakikaya ayarlamak için

# /bin/setterm -blank 15

komutunu kullanabilirsiniz.

$ ls -l | grep "^d"

Yanıtlayan: M. Umut Atasever

$ ls -la |grep "^d" | wc -l

Yanıtlayan: M. Umut Atasever

$ find BaşlanacakDizin -name "DosyaAdı" -print

Yanıtlayan: M. Umut Atasever

find BaşlamaDizini -type f -printf "%p " | xargs egrep -i "ArananKelime" | less

Örneğin,

$ find /etc -type f -printf "%p " | xargs egrep -i "User" | less

komut dizisi /etc dizininden itibaren içinde "User" kelimesi geçen dosyaları listeler.

Yanıtlayan: Görkem Çetin

$ tar -zcvf polar.tgz `find . -name "tr.po"`

Yanıtlayan: M. Umut Atasever

.tar dosyası oluşturmak için:

$ tar -cvf dosyam.tar dosya-veya-dizin ...

.tar.gz dosyası oluşturmak için:

$ tar -czvf dosyam.tar dosya-veya-dizin ...

Yanıtlayan: Barış Şimşek

$ tar -b4096 -zcvf hedef kaynak

-b blok sayısını belirmenizi sağlar. Bu seçeneği kullanmazsanız geçerli olarak 1024 byte kullanılır. Bu değer eski tip yedekleme birimlerine göredir. 1024 byte ile yedekleme işleminiz çok yavaş olacaktır.

-z seçeneği sıkıştırmak içindir. İsterseniz kullanmayabilirsiniz. Yerden kazanmak için kullanışlıdır.

-c yedek oluşturur.

-v (verbose), yani ekrana ayrıntılı açıklama basar.

-f hedef çıktının yazılacağı dosya. Bu sizin yedekleme biriminizin /dev/ altındaki aygıt karşılığı olabileceği gibi yedek.tgz şeklinde bir dosya ismi de olabilir.

kaynak ise sıkıştırmak istediğiniz dizin ve/veya dosyaları belirtir. Aralarında boşluk bırakarak çok sayıda dizin ve/veya dosya belirtebilirsiniz.

Yanıtlayan: Barış Şimşek

dump ile bir dosya sisteminin yedeği şöyle alınır:

# dump -auc0 -f/dev/st0 /dev/hda1

Burada yedekleme ünitenizin /dev/rsa0 olduğunu varsaydım. Bu komut ile /dev/hda1 yani sabit diskinizin ilk bölümü yedeklenir.

Yanıtlayan: M. Umut Atasever

$ bzip2 -dv Dosyaadi.bz2

Yanıtlayan: M. Umut Atasever

Bunu düzeltmek için Control+v Escape+c kullanabilirsiniz.

Ekleme: Konsol kullanılamaz halde olsa bile ve siz birşey yazdığınızı görmeseniz bile yine de konsolda reset yazın. Eski haline dönecektir.

Yanıtlayan: M. Umut Atasever

Bir önceki dizine cd -, bir üst dizine cd .. ile gidebilirdiniz.

Yanıtlayan: Alper Oğuz

Bunun için en kolay yol gzip kullanmaktır.

$ gzip -9 /dizin/dosya

ile dosya sıkıştırılabilir. -9 maksimum sıkıştırma uygulanması içindir. gzip sıkıştırılan dosyaların sonuna .gz ekler.

Bu yolla sıkıştırılmış bir dosyayı açmak için

$ gunzip /dizin/dosya

kullanılır. Dosya açılacak ve sonundaki .gz kaldırılacaktır.

Yanıtlayan: Alper Oğuz

$ file dosya

Yanıtlayan: M. Umut Atasever

$ du -s dizinadi

Yanıtlayan: M. Umut Atasever

$ df -k

Yanıtlayan: M. Umut Atasever

free komutunu kullanabilirsiniz.

Yanıtlayan: Alper Oğuz

Bunun için split komutu kullanılmaktadır. Belli bir satır sayısından sonra bölmek için -l, dosya boyuna göre bölmek için -b bağımsız değişkenleri kullanılır. Örnek vermek gerekirse:

$ split -l 100 dosya.txt yeni

Bu komut dosya.txt dosyasını 100'er satırlık parçalara böler ve yeniaa, yeniab, yeniac, ... şeklinde dosyalar oluşturur.

$ split -b 1440k dosya.txt yeni

Bu komut ise dosya.txt dosyasını 1.44 MB´lık parçalara böler ve yeniaa, yeniab, yeniac, ... şeklinde dosyalar oluşturur.

Yanıtlayan: Alper Oğuz

Zaman bilgisi gerektiğinde aşağıdaki satırlar ile DDMMYY-hh:mm.ss biçeminde zaman bilgisi $tarih değişkenine yüklenebilir. Biçemi istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. Hata olursa tırnak işaretlerinde sorun olabilir.

#!/bin/bash

gun=`date +%d`
ay=`date +%m`
yil=`date +%y`
saat=`date +%H:%M.%S`
tarih=$gun$ay$yil-$saat
echo $tarih

Ayrıntılı bilgi için man date ya da date --help ile yardım alabilirsiniz.

Yanıtlayan: Murat Koç

Çünkü bulunduğunuz dizin ".", $PATH ortam değişkeninde güvenlik sebebiyle bulunmuyor. Bulunduğunuz dizindeki uygulamaları çalıştırmak için uygulamam yerine ./uygulamam kullanın. Bir başka yol ise export PATH=$PATH:. ile ./ dizinini $PATH ortam değişkeninize eklemektir.

Yanıtlayan: Murat Koç

Bulunduğunuz dizindeki uygulamalar kullanıcı uygulamaları olup güvenilir olmayabilirler. Dolayısıyla çalıştırılmaları özellikle ./ söylenerek yapılır. Tabi kendinizden eminseniz PATH'e ekleyebilirsiniz. Ayrıca: export PATH=".":$PATH şeklinde bir tanımlama yapmak ciddi bir güvenlik açığı olabilir. Bunun yerine export PATH=$PATH:. şeklinde yapmak daha güvenli olacaktır.

Şundan dolayı; ilk tanımlamada bulunduğunuz dizin verilen komut için aranılan ilk dizin olacaktir. Yani siz örneğin ls komutunu verdiğiniz zaman ilk önce bulunduğunuz dizinde ls adlı bir dosya olup olmadığına bakılır. Bu durumda örneğin bir kullanıcı bulunduğu, yani kendi ev dizininde ls diye bir çalıştırılabilir dosya yaratabilir ve içine örneğin,

echo "acemi:0:0:.... " >>/etc/passwd
/bin/ls

gibi veya daha düzenli bir bash betiği yazarak kendisine acemi adında root haklarına sahip bir kullanıcı açılmasını sağlayabilir. Bunu sağlaması ise root'un o kullanıcının ev dizinine giderek ls komutunu vermesi ile olur. Böylece ilk örnekte "." PATH tanımlasının en başında olduğu için bulunulan yerdeki ls'e bakılır ve acemi kullanıcısı açılmış olur. Bundan dolayı "." gibi tanımlamaları aslında eklememek, PATH'e eklenecekse de en sona eklemek gerekir.

Yanıtlayan: M. Umut Atasever

/etc/rc.local dosyasının sonuna

for t in 1 2 3 4 5 6 7 8
do
  setleds +num < /dev/tty$t > /dev/null
done

eklemesini yapın.

Yanıtlayan: M. Umut Atasever

uname -a komutunu kullanabilirsiniz.

Yanıtlayan: Barış Şimşek

Midnight Commander'ın Command menüsünden ext2 dosya sisteminde silinen dosyaları geri alabilirsiniz.

Dosyayı geri kurtarmak için bir mekanizma yoktur. Ancak bunu yapabilmeniz mümkün. Değişik yollardan birkaçı: (Bunların hepsi olasılık)

Midnight Commander, dosya sistemi işlevlerini kullanarak (sadece ext2fs ve ext3fs için geçerli olmak üzere) silinen dosyayı geri kurtarabiliyor.

Bunun dışında doğrudan disk üzerinde grep ile arama yapabilirsiniz.

# grep -b "kayip yazilarim" /dev/hda

-B ve -C gibi seçenekler kullanışlı olabilir.

Yanıtlayan: Mehmet Kızılsakal

dmesg ile görebilirsiniz.

Yanıtlayan: Barış Şimşek

top komutu ile bellek ve takas alanınızın ne kadarının kullanıldığını, ne kadarının boş olduğunu, ayrıca süreçlerinizin ne kadar işlemci ve bellek kullandığını görebilirsiniz.

Yanıtlayan: Enver ALTIN

http://www.linuxpackages.net/ adresinde Slackware için derlenmiş .tgz paketleri bulabilirsiniz.

Yanıtlayan: M. Umut Atasever

İşlev tuşları yerine ESC tuşu ile birlikte rakamlar kullanılabilir. Örneğin: F3 yerine ESC + 3, F10 yerine ESC + 0

Yanıtlayan: Enver ALTIN

Kurmak istediğiniz rpm paketi diğer başka paketlere de ihtiyaç duyuyor. Bu paketle *birlikte* onları da kurmalısınız (gerekmedikçe -f kullanmayın).

Yanıtlayan: Nilgün Belma Bugüner

Linux'da CD Yazımı belgesinde anlatılıyor.

Yanıtlayan: Nilgün Belma Bugüner

Linux'da CD Yazımı belgesinde anlatılıyor.

Yanıtlayan: Nilgün Belma Bugüner

Linux'da CD Yazımı belgesine bakın.

Yanıtlayan: Osman Bayazit

Çekirdeğin IDE CD yazıcınızı SCSI olarak görmesi için çekirdeğe "SCSI Emulator" desteği vermeli ve /etc/lilo.conf dosyanıza aşağıdaki gibi bir tanım satırı eklemelisiniz:

label=linux yazan gruba, append="hdX=ide-scsi" eklemelisiniz. hdX'de X yerine CDRW'ın takılı olduğu ide portunu yazmalısınız.

Yanıtlayan: Barış Şimşek

Linux'unuz açılırken ekranda

Adding Swap: 208804k swap-space (priority -1)

gibi bir satır görmeniz gerekir. Eğer görmüyorsanız takas alanınız sistem açılırken eklenmiyor demektir. Sisteme girdikten sonra:

# swapon -av

komutu ile takas alanı çalışır hale getirebilirsiniz. Her açılışta takas alanınızın da açılmasını istiyorsanız açılış betiklerinize (genelde /etc/rc.d dizini altındadırlar):

/dev/hda2 none swap sw

şeklinde bir satır ekleyin. Burada takas alanınızı /dev/hda2 olarak ayırdığınızı varsaydım.

Yanıtlayan: Barış Şimşek

Bu hatayı alıyorsanız mkswap komutunu çalıştırmamışsınız demektir. mkswap, mkfs gibi dosya sistemi (ama takas dosya sistemi) oluşturur. Ancak oluşturulan dosya sisteminin tipini swap yapar.

Yanıtlayan: Barış Şimşek

Linux altında

# lilo -u /dev/hda

Windows/DOS altında

C:\fdisk /mbr

Yanıtlayan: Enver ALTIN

Linux için sistemdeki herhangi bir donanım, disk bölümlemeleri ve diğer nesneler, dosyalar yoluyla temsil edilir. Herhangi bir dosya ile /dev/hda5 arasında dosya kullanan kullanıcı yazılımları için bir fark yoktur. Bu nedenle sisteminize:

# dd if=/dev/zero of=/var/swapfile bs=1M count=128
# mkswap /var/swapfile
# swapon /var/swapfile

ile kolaylıkla 128 MB'lık bir takas dosyası ekleyebilirsiniz.

Yanıtlayan: Devrim GÜNDÜZ

/etc/issue.net dosyasının içeriği, telnet girişi sırasında gösterilir. Ayrıntılı bilgi için, man issue.net komutu ile ilgili yardım sayfasına bakabilirsiniz.

Yanıtlayan: Enver ALTIN

Linux yavaş değildir, bazı dağıtımlarla birlikte gelen derlenmiş çekirdek donanım uyumluluğunu arttırabilmek için sistemi minimum güçte çalıştırıyor olabilir.

Hızlandırmak için birkaç ipucu:

Yanıtlayan: Nilgün Belma Bugüner

Sisteminiz açılırken, BIOS ekranını geçtikten hemen sonra LILO boot: komut satırında, çekirdek için:

linux single

komutunu verin. Sistem açıldıktan sonra doğrudan root yetkileriyle komut satırı ile karşılaşacaksınız. Parolanızı değiştirmek için passwd komutu verdikten sonra parolanızı yazın ve sisteminizi yeniden başlatın.

Yanıtlayan: Doruk Fişek M. Özdoğan

Bunun için çekirdeği yeniden derlemeniz ve ntfs'i eklemeniz gerekebilir. Oradan "File System" sekmesinden NTFS'i açarsanız görebilirsiniz.

Eğer sistemde ntfs modül olarak varsa,

# modprobe ntfs

komutu ile bu modülü yükleyebilirsiniz. Bundan sonra aşağıdakine benzer bir satır ile ntfs dosya bölümünüzü bir dizine bağlayabilirsiniz:

# mount  -t ntfs /dev/hda2 /mnt/ntfs

Yanıtlayan: Enver ALTIN

configure betiği, GNU autoconf tarafından, autogen.sh kullanılarak, configure.in içersindeki tanımlar yoluyla oluşturulan, yazılımcıların kendi işlerini kolaylaştırmak için kullandıkları araçlardandır. Tam anlamıyla ifade etmek gerekirse, derlenmesi arzu edilen paketin bu sistem üzerinde çalışıp çalışamayacağı, çalışması mümkün ise hangi derleyici (compiler) ve seçeneklerle derleneceği, hangi ilintileyici (linker) seçeneklerinin kullanılacağı ve bunların hepsinden önce, derlenmesi istenen paketin ihtiyaç duyması muhtemel diğer yazılımların ve kütüphanelerin denetlenmesi gibi işler configure tarafından yapılır.

configure betiği başarıyla sonuçlandıysa, tüm (alt) dizinlerin ve yazılımın kaynak kodunun bulunduğu dizinin içersinde Makefile adında dosyalar oluşur. Bu dosyalar içersinde, make komutunun o dizinin içinde neler yapması gerektiği tanımlıdır. make komutu verdiğinizde, aslında /usr/bin/make, önce paketin kurulduğu dizin içersindeki Makefile dosyasını inceler. Bu dosya içersinde de alt dizinlerdeki Makefile dosyalarına bağlantılar vardır ve bu dosyalardaki tanımlara göre yine belirli bir sıra içersinde bazı işlemler yapılır (Derleyicinin çalıştırılması, her .c dosyasının derlenmesi, bağlayıcının [/usr/bin/ld] çalıştırılması gibi).

Makefile dosyaları içersinde işletilecek komutlar belli komut grupları altında tanımlıdır ve make komutuyla birlikte belirtilen seçenek ile (make install komutunda install bir seçenektir.) make'in bu komut gruplarından hangisinin işletileceği belirtilir, eğer belirtilmezse seçenek olarak all verilmiş gibi all grubundaki komutlar işletilir. Dolayısıyla make ve make all aynıdır ve GNU autoconf / automake tarafından oluşturulan standart gruplardan install ve clean dışındaki tüm grupların işletilmesi anlamına gelir (tabii bu da Makefile içersinde tanımlıdır ve değiştirilebilir).

make install ile Makefile içersindeki install adlı grubu işletmiş oluyoruz. Bu da, derlenmesi tamamlanmış ve bağlama (linking) işlemi yapılmış dosyaların ve bu yazılım tarafından ihtiyaç duyulan diğer dosyaların sistemde istenen yerlere kopyalanması anlamına gelir. Eğer make install'dan önce, all kuralı uygulanmadıysa, yani make install'dan önce make komutu çalıştırılmamışsa, make all ile yapılması gereken işlemler de yapılacaktır. Kısaca, make install standart gruplardan clean dışındaki grupları işletir.

Örneğin:

$ configure --prefix=/usr --disable-debug

ile, derlenecek paketin, make install ile kurulacağı dizinler /usr dizininin altındaki dizinler olacaktır. Dolayısıyla yazılımın çalıştırılabilir dosyaları /usr/bin altında, belgeleri /usr/doc altında, diğer yazılımlarla ortak kullanılan dosyalar /usr/share altında, kütüphaneler /usr/lib altında, vs. olacak. Ayrıca hata ayıklama işlemini kolaylaştırmak için yazılım içersine eklenen bazı yardımcı işlevler de --disable-debug seçeneği ile kapatılıyor.

$ make install

ile de önce all kuralı uygulanacak, daha sonra install kuralı uygulanacak ve yazılım ilgili dizinlere yerleştirilecektir.

$ CFLAGS="-O4 -march=i686 -fomit-frame-pointer -pipe" configure --prefix=/usr

Yanıtlayan: Enver ALTIN

Standart bir yöntem yok. Birçok yazılım, SIGHUP için "yapılandırmayı yeniden okuma" ya da "yeniden başlatma" yapacak bir sinyal yakalayıcı tanımlıyor.

Örneğin inetd bu tür yazılımlardan biridir. /etc/services dosyası, ağ protokollerinin (TCP ve UDP) adlarının gerçekte hangi port numarasına ait olduğu bilgilerinin tanımlandığı dosyadır. inetd/xinetd tarafından yönetilen hizmetler (telnet, rlogin, finger, time, ftp, pop3 gibi) için /etc/inetd.conf veya xinetd için /etc/xinetd.d/* basitçe portları açıp kapatmak için kullanılabilir. Ayrıca sistemi yeniden başlatmak gerekmez:

# killall -HUP inetd

veya

# killall -HUP xinetd

yeterli olur. Burada dikkat ederseniz killall kullandık. kill komutunu da kullanabilirdik. Ancak kill ve killall arasında bir fark var. kill ile bir süreç kimliği (PID) belirtmelisiniz (ps çıktısındaki gibi). örneğin sistemimdeki inetd'yi bulmak için:

# ps ax | grep inetd

komutunu veriyorum. Karşıma:

  PID TTY      STAT   TIME COMMAND
   74 ?        S      0:00 /usr/sbin/inetd

geliyor. inetd'yi yeniden başlatmak için:

# kill -HUP 74

komutunu vermem yeterli. Üstteki örnek, killall ile yapılan işlemin aynısı.

killall komutunun adının killall olmasının nedeni, sistemde belirtilen adda birçok süreç çalışma ihtimalinin olması. Örneğin makinanız çok sayıda web sunucusuna ev sahipliği yapıyorsa bu sunucuları hepsini birden tek komutla yeniden başlatabilirsiniz.

# killall -HUP httpd

Bu komut, sistemdeki tüm apache httpd süreçlerine bir SIGHUP (Hang-up signal - aç-kapa sinyali) [bkz: man 7 signal] gönderecektir.

Yanıtlayan: Görkem Çetin

# tail -f /var/log/mail | grep -v "POP login"

komutunun işinizi gormesi gerekiyor.

Ek bilgi:| karakterinin solunda ve sağında iki komut bulunur. > karakterinin solunda bir komut, sağında ise bir dosya vardır. Aynısı < için de geçerlidir. Yukarıdaki işlemde kısaca "/var/log/mail dosyasının son kısımlarını sürekli ekrana verirken, içinde "POP login" geçen satırları ayıkla" demeye çalıştık.

Boru ( | ) karakteri bu işlemler için biçilmiş kaftandır. Üretilen bir verinin belirli kriterlere göre yeniden işlenmesine olanak tanır. grep'e verilen -v seçeneği ise içinde belirli bir metin geçmeyen satırları ekrana göndermeye yarar.